Utrecht Leidsche Rijn
Compleet Limeslandschap
Leidsche Rijn is een grote nieuwbouwlocatie binnen de gemeente Utrecht, maar koestert ook een paar zeer belangrijke Limes-vindplaatsen. Meer dan 25 jaar lang vond hier baanbrekend onderzoek plaats, dat inmiddels een compleet Limeslandschap heeft opgeleverd. Een belangrijk onderdeel daarvan is de Romeinse weg. Deze weg heeft een enorme fundering van balken, grind en aarde: een soort dijklichaam. De weg vormde de landverbinding tussen de forten langs de Limes. Op regelmatige afstanden langs deze weg stonden verder wachttorens. De funderingen van een aantal daarvan zijn teruggevonden. De grootste ontdekking in Leidsche Rijn werd echter gedaan in 1997, toen resten van een Romeins schip tevoorschijn kwamen. Dit schip, later De Meern 1 gedoopt, is het best bewaarde Romeinse schip ter wereld. Even verderop van de vindplaats van dit schip liggen de resten van een fort, een castellum.
Castellum Hoge Woerd
De Romeinse naam van het castellum in Leidsche Rijn is niet bekend. Het fort lag aan de Rijn, bij de monding van een klein riviertje, de Mare, en is gebouwd rond 40 na Chr. De houten wachttorens die zijn teruggevonden zijn vermoedelijk gebouwd toen generaal Corbulo in 47 na Chr. de Limes reorganiseerde. Zoals bij de meeste forten lijkt ook Leidsche Rijn te zijn verlaten in de late 3e eeuw.
Om de resten van dit castellum op de Hoge Woerd te markeren en te beschermen, heeft de gemeente Utrecht er een multifunctioneel gebouw overheen gebouwd met de contouren van het fort: Castellum Hoge Woerd. Het gerestaureerde schip De Meern 1 heeft er een prominente plek in gekregen.
Werelderfgoed Neder-Germaanse Limes
De limesweg, drie wachttorens en het fort met omgeving (burgernederzetting en begraafplaats) zijn onderdelen van Unesco Werelderfgoed Neder-Germaanse Limes.
Wat is er te zien
- In Castellum Hoge Woerd is een museum gevestigd met prachtige vondsten en veel informatie over het fort en de omgeving. Ook zijn er regelmatig wisseltentoonstellingen.
- Het schip De Meern 1 met inventaris is het pronkstuk van het museum.
- Het Castellum heeft ook een ArcheoHotspot, waar vrijwilligers vondstmateriaal determineren.
- Naast het moderne Castellum zijn de contouren van een badhuis te zien, gemarkeerd met beplanting.
- Even verderop staat een herbouwde wachttoren.
- In de wijken om het fort zijn de vindplaatsen van de limesweg en de wachttorens gemarkeerd met informatiepanelen.
- Leidsche Rijn kent vele verwijzingen in het straatbeeld naar het Romeinse verleden.