Ga naar inhoud
Over ons Partners

LIMESLOCATIES

Wist je dat de Limes, de grens van het Romeinse Rijk, dwars door Nederland loopt? Langs de Oude Rijn, Kromme Rijn, Rijn en Waal vind je 19 bijzondere archeologische plekken – van forten en tempels tot een aquaduct en een pannenbakkerij. Deze locaties, herkenbaar aan het UNESCO-logo achter de plaatsnaam op de kaart, vormen samen het UNESCO Werelderfgoed Neder-Germaanse Limes.

En dat is nog maar het begin. Overal langs deze oude grens vind je sporen van Romeinse activiteit: nederzettingen, tempels en vondsten die het verleden tot leven brengen. Ontdek via de kaart het grootste archeologische monument van Nederland – klik op een plaatsnaam en laat je meenemen naar verhalen, locaties en routes vol geschiedenis.

Zevenaar Wijk bij Duurstede 's-Hertogenbosch 's-Gravenhage Voorschoten Amsterdam Houten Amersfoort Gorinchem Rotterdam Apeldoorn Wijchen Hilversum Dordrecht Leidschendam Rijswijk Gouda Tiel M a a s W a a l L i n g e L e k O u d e R i j n V e c h t K r o m m e R i j n I J s s e l N e d e r r i j n Katwijk Valkenburg Leiden Voorburg Alphen aan den Rijn Zwammerdam Bodegraven Woerden Utrecht- Leidsche Rijn Utrecht Utrecht Rijswijk Rijswijk Maurik Maurik Arnhem Arnhem Duiven Elst Herwen Herwen Nijmegen Kanaal van Corbulo

Archeologische locaties langs de Limes

Waar vind je de belangrijkste archeologische locaties?

Katwijk

Net buiten de kust bij Katwijk liggen in zee waarschijnlijk de resten van een Romeins fort, bekend als de Brittenburg.

Meer over Katwijk

Valkenburg

Het Zuid-Hollandse Valkenburg, nu onderdeel van de gemeente Katwijk, kent maar liefst twee werelderfgoedlocaties: het Romeinse fort (castellum) in het centrum, waar hulptroepen waren gelegerd, en een vicus, een nederzetting voor burgers, bij De Woerd.

Meer over Valkenburg

Voorburg

In de Romeinse tijd heette Voorburg Forum Hadriani. Dit was na Nijmegen de tweede echte stad langs de Limes in Nederland. Forum Hadriani is nauw verweven met de geschiedenis van de wetenschappelijke archeologie in Nederland.

Meer over Voorburg
Een moderne getekende impressie van Forum Hadriani, afgebeeld op een modern kunstwerk in Voorburg.

Kanaal van Corbulo

Door de gemeenten Voorschoten en Leidschendam-Voorburg loopt de Vliet. Deze gegraven trekvaart uit de 17e eeuw volgt voor een deel de loop van het Kanaale van Corbulo, een kanaal dat Romeinse soldaten rond het midden van de 1e eeuw groeven.

Meer over Kanaal van Corbulo
Water van de Vliet met bomen in herfstkleuren.

Leiden

In de Leidse wijk Roomburg liggen de restanten van een Romeins fort (castellum), een dorp voor burgers (vicus), een haven en delen van de limesweg.

Meer over Leiden

Alphen aan den Rijn

In het stadscentrum van Alphen aan den Rijn zijn tussen 1998 en 2002 grote delen van Albaniana, een Romeins castellum, opgegraven.

Meer over Alphen aan den Rijn
Bronzen maquette van het fort in Alphen aan den Rijn, met op de voorgrond een toegangspoort van het fort.

Zwammerdam

Het fort bij Zwammerdam staat als Nigrum Pullum getekend op de Peutingerkaart. Het fort is gebouwd op de plaats waar het veenriviertje de Meije uitstroomt in de Oude Rijn.

Meer over Zwammerdam

Bodegraven

Het Romeinse fort van Bodegraven staat niet op de Peutingerkaart; er is dus geen Latijnse naam van bekend.

Meer over Bodegraven

Woerden

In 1999 achterhaalden archeologen de precieze ligging van het fort Laur(i)um, het huidige Woerden.

Meer over Woerden

Utrecht-Leidsche Rijn

Leidsche Rijn is een grote nieuwbouwlocatie binnen de gemeente Utrecht, maar koestert ook een paar zeer belangrijke Limes-vindplaatsen: een fort op de Hoge Woerd, een badhuis, wachttorens, schepen, de Limesweg en nog veel meer.

Meer over Utrecht-Leidsche Rijn

Utrecht

Onder het huidige Domplein liggen de resten van het Romeinse fort Traiectum. Deze naam duidt op een doorwaadbare plaats in de rivier, een voorde

Meer over Utrecht

Bunnik

In Bunnik ligt het antieke Fectio, Vechten, een van de oudste forten aan de Limes. De precieze stichtingsdatum is niet bekend.

Meer over Bunnik
De randen van het fort in Vechten zijn zichtbaar vanuit de lucht, met op de achtergrond de A12.

Rijswijk

Tijdens ontzandingen in de 20e eeuw kwamen in de uiterwaarden van Rijswijk grote hoeveelheden bouwpuin, munten, aardewerk, mantelspelden en delen van helmen tevoorschijn. Hier moet een fort gelegen hebben.

Meer over Rijswijk

Maurik

Tijdens zandwinning in een oude Rijnarm bij Maurik in 1972 zijn talloze Romeinse vondsten gedaan, vooral militaire voorwerpen en bouwmateriaal. Waarschijnlijk heeft hier dan ook het limesfort Mannaricium gelegen.

Meer over Maurik

Kesteren

In Kesteren was in de Romeinse tijd volop activiteit. Een groot aantal vondsten in de bebouwde kom van het dorp duidt op Romeinse aanwezigheid.

Meer over Kesteren

Arnhem

In het Arnhemse stadsdeel Meinerswijk ligt het enige Gelderse limesfort waarvan de funderingen archeologisch zijn aangetoond.

Meer over Arnhem

Duiven

Dankzij baggervondsten is er een fort in de Looward bekend. Het fort is waarschijnlijk in het tweede kwart van de eerste eeuw gebouwd, rond 40/41 na Chr.

Meer over Duiven
Een uitkijktoren in de vorm van een min of meer ronde fibula met uitstulpingen aan vier kanten kijkt uit over de Loowaard, met water op de achtergrond.

Elst

Onder de Grote Kerk in Elst liggen de resten van een tempel, gebouwd rond 100 na Chr. Met een afmeting van 31 bij 23 meter was het een van de grootste tempels ten noorden van de Alpen.

Meer over Elst
Maquette van een vierkante tempel met zuilengalerij en rood pannendak.

Herwen

De Bijland in Herwen, gemeente Zevenaar, is een van de spannendste limeslocaties van Nederland. Hier lag hoogstwaarschijnlijk een castellum, maar de resten daarvan liggen op de bodem van de huidige recreatieplas.

Meer over Herwen
Op het strand van een recreatieplas staat een korten stalen beeld van een vrouw, met een hand voor de borst en met gekrulde haren.

Berg en Dal

De grote Romeinse plaats Nijmegen had zowel water als bouwmaterialen nodig. Bovendien waren er voor de forten langs de Limes ook bouwmateriaal en dakpannen nodig. In Berg en Dal tref je zowel een aquaduct als een Romeinse steenoven en pannenbakkerij aan.

Meer over Berg en Dal
Al in 1846 deed Leonhard Janssen op het terrein een opgraving. De oven zag hij abusievelijk aan voor een vloerverwarming.

Nijmegen

Nijmegen is met afstand de belangrijkste locatie van Romeins Nederland . Hier begon de Romeinse tijd van Nederland met de komst van twee legioenen in 19 voor Chr. Ook bouwden de Romeinen hier de stad Ulpia Noviomagus.

Meer over Nijmegen
Impressie van de legioenplaats met omliggende nederzetting. Midden boven het amfitheater.

Deze website gebruikt cookies

Deze website maakt gebruik van cookies (Functioneel, Analytisch, Marketing) die noodzakelijk zijn om de website zo goed mogelijk te laten functioneren. Door op accepteren te klikken, geef je aan hiermee akkoord te gaan.