Zwammerdam

Nigrum Pullum

Het fort bij Zwammerdam staat als Nigrum Pullum getekend op de Peutingerkaart. Het fort is gebouwd op de plaats waar het veenriviertje de Meije uitstroomt in de Oude Rijn. De eerste resten van de muren van het fort kwamen tevoorschijn bij opgravingen in de periode 1968-1971. Onder deze stenen resten uit de 2e en 3e eeuw zijn ook sporen gevonden van houten voorlopers van het fort uit de 1e eeuw na Chr. Rond het einde van de 3e eeuw is het fort buiten gebruik geraakt. Dat weten we door het ontbreken van vondsten van na die tijd.

Tekening van Zwammerdamschepen

Zwammerdamschepen

Zwammerdam dankt zijn faam echter niet zozeer aan de aanwezigheid van het fort, maar vooral aan de zes schepen die hier begin jaren '70 zijn gevonden. De vondst was destijds een regelrechte sensatie waarvoor zelfs koningin Juliana een paar keer langs kwam. Sindsdien is de naam 'Zwammerdam' ook internationaal gekoppeld aan het scheepstype dat hier is gevonden: een platbodem met rechte boorden en een lengte van 20 tot wel 35 meter. Dit type platbodems was ideaal voor het vervoer van grote hoeveelheden goederen over de Rijn en de drassige, ondiepe zijtakken van de rivier.

De in Zwammerdam gevonden schepen worden gerestaureerd op de restauratiewerf in Archeon, en zullen in de toekomst daar ook tentoongesteld worden.

Opgraving van Zwammerdamschepen in 1997

Wat is er te zien

  • In de tuin van zorginstelling Ipse de Bruggen zijn funderingen van de stenen achterpoort, een stuk van de muur en van het bijbehorende hoofdkwartier (principia) in het landschap zichtbaar gemaakt. Informatiepanelen en kunstwerken geven verdere uitleg.
  • In Grandcafé de Haven op het terrein van de zorginstelling is een bezoekerscentrum gevestigd. Vondsten en informatiepanelen vertellen over het fort en de Zwammerdamschepen.
  • Op de website www.nigrumpullum.nl is veel informatie te lezen over de unieke Zwammerdam schepen, het castellum van weleer en de Romeinse projecten welke daar momenteel ontwikkeld worden.
Resten van Nigrum Pullum, zoals aangegeven op het terrein van Ipse de Bruggen. Bron: beeldarchief RLN

Bezoeklocaties in Zwammerdam