Leiden
Veilig onder de grond
In de Leidse wijk Roomburg liggen de restanten van een Romeins fort (castellum), een dorp voor burgers (vicus), een haven en delen van de limesweg. In het castellum zelf zijn slechts enkele opgravingsputten gegraven. Daarom zijn de archeologische resten nog onbeschadigd en blijven deze veilig bewaard in de bodem.
In castellum Matilo bewaakten hulptroepen de locatie waar het Kanaal van Corbulo aftakte van de Rijn. Waarschijnlijk is Matilo tegelijk met het kanaal gebouwd, rond het jaar 47 na Chr. Matilo werd verlaten toen het kanaal in onbruik raakte en het fort in feite niets meer verdedigde. Dat was in de loop van de 3e eeuw.
In de laatste fase van de bouw was de oppervlakte van het fort circa 95 bij 155 meter (1,5 ha). Het terrein is opgenomen in een stadspark, Park Matilo, dat de contouren heeft gekregen van het fort. Op die manier worden de archeologische resten goed beschermd, maar komt het fort zelf op een bijzondere manier terug in de omgeving.
Ruitermasker
In de 20ste eeuw hebben wel meer opgravingen plaatsgevonden in de vicus, de burgernederzetting, ten zuiden van het castellum en in de monding van het Kanaal van Corbulo. In de oever van het kanaal stonden honderden beschoeiingspalen met daartussen veel archeologische vondsten zoals bouwmaterialen, aardewerk, leer en metaal.
De beroemdste vondst uit het kanaal bij Matilo is het gezichtsmasker van een Romeinse ruiter, ook wel aangeduid als 'Gordon', naar de bekende Nederlandse zanger. Het masker moet zijn gemaakt tussen 70 en 120 na Chr. en is wellicht als offer in het water van het Kanaal van Corbulo geworpen. Ook zijn over Matilo veel bouwinscripties bekend uit de tijd van de keizers Trajanus en Septimius Severus.
Werelderfgoed Neder-Germaanse Limes
Het fort, de vicus en de haven zijn onderdelen van Unesco Werelderfgoed Neder-Germaanse Limes.
Wat is er te zien
- Park Matilo heeft aan drie zijden een toegang in de vorm van moderne ‘Romeinse’ wachttorens. De paden in het park volgen de loop van oude wegen in het fort.
- In het park is een kleine tentoonstellingsruimte, de Fabrica, van waaruit regelmatige activiteiten worden georganiseerd.
- Online treft je een digitaal museum, museummatilo.nl.
- In het park liggen een Romeinse tuin en een wijngaard, en er staan informatiepanelen en andere verwijzingen om het Romeinse verleden aan te duiden.
- Het Rijksmuseum van Oudheden in het centrum van Leiden toont het ‘Gordon’-masker en andere vondsten van Matilo.
