Katwijk

Brittenburg

Net buiten de kust bij Katwijk liggen in zee waarschijnlijk de resten van een Romeins fort. Vanaf de 16e tot de 18e eeuw kwamen bij extreem laag water resten van dit fort tevoorschijn. Van historische afbeeldingen weten we dat het gaat om een vierkant bouwwerk van ongeveer 75 bij 75 meter met dubbele, ronde torens. Deze resten kregen al snel een naam: de Brittenburg. Volgens de legende vertrok vanaf deze plek een vloot naar Engeland om  Brittannië te veroveren. Dankzij Romeinse bronnen weten we dat het hier gaat om het meest westelijke Romeinse fort van de Limes op het Europese vasteland.

Hoewel de exacte locatie van de Brittenburg onbekend is, kennen we wel de Latijnse naam ervan: Lugdunum. Op de Peutingerkaart staat namelijk een nederzetting met die naam aan de noordelijke Rijnmonding. Voor de kust ligt een ondiepte in zee die Katwijkse vissers vermeden omdat ze hun netten er openhaalden aan oude stenen. Die plek werd de ‘Toren van Kalla’ genoemd. Kalla zou verwijzen naar keizer Caligula, die volgens de Romeinse auteur Suetonius in het jaar 40 na Chr. een bezoek bracht aan de Noordzeekust. Hij liet zijn troepen op het strand vechten met de zee en schelpen verzamelen als oorlogsbuit, waarna hij een vuurtoren liet bouwen. Inmiddels is ook echt bewezen dat Caligula in onze streken is geweest, onder meer door de resten van een houten vat uit zijn persoonlijke wijnvoorraad. Maar wat er achter de bizarre anekdote schuilgaat, blijft een raadsel.