Elst
Drie tempels
Onder de Grote Kerk in Elst liggen de resten van een tempel, gebouwd rond 100 na Chr. Met een afmeting van 31 bij 23 meter was het een van de grootste tempels ten noorden van de Alpen. De tempel was van het Gallo-Romeinse type, met een hoog, centraal heiligdom (cella) en een omringende zuilengang. Dit was niet de eerste tempel die hier stond: eerder was er al een kleinere tempel van circa 12 bij 9 meter, en daarvoor stond er zelfs een pre-Romeins heiligdom.
De jongste tempel was gewijd aan de hoofdgod van de Bataven, Hercules Magusanus. Dit duidt op de versmelting van twee culturen: de Bataafse hoofdgod Magusanus werd door de Romeinen gelijkgesteld aan Hercules. Romeinse legionairs van het Tiende Legioen uit Nijmegen hebben de tempel gebouwd.
Ontdekking in 1944
In de 3e eeuw raakte de tempel in onbruik. De ruïnes ervan waren nog tot in de 8ste eeuw te zien. Op dezelfde plek verrees een Merovingisch zaalkerkje, dat in de loop der eeuwen uitgroeide tot de huidige kerk.
De resten van de tempels zijn min of meer per toeval ontdekt na de noodlottige bombardementen van de kerk tijdens Operatie Market Garden in 1944.
Werelderfgoed Neder-Germaanse Limes
De tempel is onderdeel van Unesco Werelderfgoed Neder-Germaanse Limes.
Wat is er te zien
- De resten van de tempel onder de kerk zijn te bezoeken in het Tempel-Kerkmuseum in Elst.
- Omtrekken van de tempel zijn ook zichtbaar gemaakt in het plaveisel rond de Grote Kerk.
- In de omgeving van de Grote Kerk staan informatiepanelen.
- In de wijk Westeraam aan de overkant van het spoor in Elst zijn de resten van een tweede tempel zichtbaar gemaakt. In de plint is gevonden bouwmateriaal verwerkt.
- In de buurt van Elst zijn resten van een Romeinse weg gevonden. Op de plaats van de vondst is een markering aangebracht in de vorm van Romeinse soldaten.
